Isinulat ni Emilio Jacinto
 ANG PAG-IBIG ni Emilio Jacinto Image Source: http://catherinemylobcabase.blogspot.com/2011/09/banghay-aralin-sa-filipino-i-ang-pag.html | SA LAHAT Ng damdamin ng puso ng tao ay wala nang mahal at dakila na gaya ng pag-ibig. |
| Ang katwiran, ang katotohanan, ang kabutihan, ang kagandahan, ang Maykapal, at ang kapwa tao ay siya lamang mangyayaring maging sanhi ng pag-ibig, siya lamang makapagpapabukas sa loob ng tunay at banal na pag-ibig. Kung ang masama at di matuwid ay ninanasa rin ng loob, hindi ang pag-ibig ang tunay na siyang may udyok kundi ang kapalaluan at kasakiman. Kung ang pag-ibig ay wala, ang mga bayan ay hindi magtatagal, at karaka-rakang mapapawi sa balat ng lupa ang lahat ng pagkakapisan at pagkakaisa, at ang kabuhayan ay matutulad sa isang dahon ng kahoy na niluoy ng init at tinangay ng hanging mabilis. |  Image Source: http://banareskimberly.blogspot.com/2012/07/ang-pag-ibig-sanaysay-ni-emilio-jacinto.html |
Ang tunay na pag-ibig ay walang iba kundi yaong makaaakay sa tao sa mga dakilang gawa sukdulang ikawala sa buhay sampung kaginhawahan.
Ngunit ang kasakima at ang katampalasan ay nag-aanyo ring pag-ibig kung minsan, at kung magkagayon na ay libu-libong mararawal na kapakinabangan ang nakakapalit ng kapatak na pagkakawanggawa na nagiging tabing pa mandin na kalupitan at ng masakim na pag-iimbot. Sa aba ng mga bulag na isip na nararahuyo sa ganitong pag-ibig.
Ang pag-ibig - wala na kundi pag-ibig na tanging binabalungan ng matatamis na alaala sa nagdaan at ng pag-asa naman sa darating. Sa malawak na dagat ng ating mga kahirapan at pagkadusta, ang pag-ibig ay siyang nagiging dahilan lamang kung kaya natin minamahal pa ang buhay.
Kung ang magulang ay walang pag-ibig sa anak, sino ang magbabatang mag-iiwi sa mga sanggol? At mabubuhay naman kaya ang mga anak sa sarili lamang nila? Kung ang anak kaya naman ay walang pag-ibig sa magulang sino ang magiging alalay at tungkod ng katandaan? Ang kamatayan ay lalo pang matamis kaysa buhay para sa matandang nangangatal ang tuhod at nanlalabo ang pagod na mga mata at wala nang malingapang mag-akay at makaaliw sa kanyang kahinaan.
Ang pagkahabag sa ating mga kapwa na inilugmok ng sawing kapalaran hanggang sa tayo'y mahikayat na sila'y bahaginan ng kaunting kaluwagan ng ating pagtatanggol sa naaapi hanggang sa isapanganib at idamay natin ang ating buhay; ang pagkakawanggawa sa lahat kung tunay na umusbong sa puso, alin kaya ang pinagbuhatan kundi ang pag-ibig?
Ang tunay na pag-ibig ay walang ibinubunga kundi tunay na ligaya at kaginhawahan. Kailanpama't sapin-sapin ang dusang pinapasan ng bayani, at ang kanyang buhay ay nalipos ng karukhaan at lungkot, ang dahilan ay sapagkat hindi ang tunay na pag-ibig ang naghahari kundi ang taksil na pita sa yama't bulaang karangalan.
Sa aba ng mga bayang hindi pinamamahayan ng wagas at taimtim ng pag-ibig!
Sa pag-ibig nunukal ang kinakailangang pagdadamayan at pagkakaisang magbibigay ng di-maihahapay na lakas na kailangan sa pagsasanggalang ng matuwid.
Sa aba ng mga bayang hindi pinamamahayan ng pag-ibig at binubulag ng hamak na pagsasarili. Ang pag-ibig at binubulag ng hamak na pagsasarili. Ang masasama ay walang ibang ninanasa kundi ang ganitong kalagayan. Gumagawa ng daang tungo sa pag-aalitan, kaguluhan, pagtataniman at pagpapatayan sapagkat kinakailangan ng kanilang kasamaan. Ang hangarin nila ay mapagbukud-bukod ang mga mamamayan, upang kung mahina na at dukha dahil sa pag-iiringan, sila ay makapagpapasasa sa kanilang kahinaan at karupukan.
Oh! Sino ang makapagsasaysay ng mga himalang gawa ng pag-ibig?
Ngunit ang kasakima at ang katampalasan ay nag-aanyo ring pag-ibig kung minsan, at kung magkagayon na ay libu-libong mararawal na kapakinabangan ang nakakapalit ng kapatak na pagkakawanggawa na nagiging tabing pa mandin na kalupitan at ng masakim na pag-iimbot. Sa aba ng mga bulag na isip na nararahuyo sa ganitong pag-ibig.
Ang pag-ibig - wala na kundi pag-ibig na tanging binabalungan ng matatamis na alaala sa nagdaan at ng pag-asa naman sa darating. Sa malawak na dagat ng ating mga kahirapan at pagkadusta, ang pag-ibig ay siyang nagiging dahilan lamang kung kaya natin minamahal pa ang buhay.
Kung ang magulang ay walang pag-ibig sa anak, sino ang magbabatang mag-iiwi sa mga sanggol? At mabubuhay naman kaya ang mga anak sa sarili lamang nila? Kung ang anak kaya naman ay walang pag-ibig sa magulang sino ang magiging alalay at tungkod ng katandaan? Ang kamatayan ay lalo pang matamis kaysa buhay para sa matandang nangangatal ang tuhod at nanlalabo ang pagod na mga mata at wala nang malingapang mag-akay at makaaliw sa kanyang kahinaan.
Ang pagkahabag sa ating mga kapwa na inilugmok ng sawing kapalaran hanggang sa tayo'y mahikayat na sila'y bahaginan ng kaunting kaluwagan ng ating pagtatanggol sa naaapi hanggang sa isapanganib at idamay natin ang ating buhay; ang pagkakawanggawa sa lahat kung tunay na umusbong sa puso, alin kaya ang pinagbuhatan kundi ang pag-ibig?
Ang tunay na pag-ibig ay walang ibinubunga kundi tunay na ligaya at kaginhawahan. Kailanpama't sapin-sapin ang dusang pinapasan ng bayani, at ang kanyang buhay ay nalipos ng karukhaan at lungkot, ang dahilan ay sapagkat hindi ang tunay na pag-ibig ang naghahari kundi ang taksil na pita sa yama't bulaang karangalan.
Sa aba ng mga bayang hindi pinamamahayan ng wagas at taimtim ng pag-ibig!
Sa pag-ibig nunukal ang kinakailangang pagdadamayan at pagkakaisang magbibigay ng di-maihahapay na lakas na kailangan sa pagsasanggalang ng matuwid.
Sa aba ng mga bayang hindi pinamamahayan ng pag-ibig at binubulag ng hamak na pagsasarili. Ang pag-ibig at binubulag ng hamak na pagsasarili. Ang masasama ay walang ibang ninanasa kundi ang ganitong kalagayan. Gumagawa ng daang tungo sa pag-aalitan, kaguluhan, pagtataniman at pagpapatayan sapagkat kinakailangan ng kanilang kasamaan. Ang hangarin nila ay mapagbukud-bukod ang mga mamamayan, upang kung mahina na at dukha dahil sa pag-iiringan, sila ay makapagpapasasa sa kanilang kahinaan at karupukan.
Oh! Sino ang makapagsasaysay ng mga himalang gawa ng pag-ibig?
 Image Source: http://catherinemylobcabase.blogspot.com/2011/09/banghay-aralin-sa-filipino-i-ang-pag.html | Ang pagkakaisa na siyang kauna-unahang bunga niya ay siyang lakas at kabuhayan, at kung nagkakaisa na't nag-iibigan, ang lalong malalaking hirap ay nagiging maagap pasanin, at ang munting ligaya't matimyas na nalalasap. Kung bakit nangyari ang ganito ay hindi matatalos ng mga pusong hindi nakadarama ng tunay na pag-ibig. At upang mapagkilalang magaling na ang pag-ibig ay siya ngang susi at mutya ng kapayapaan at ligaya, ikaw na bumabasa nito, mapagnanakawan mo kaya, mapagdadayaan o matatampalasam mo kaya ang iyong ina't kapatid? Hindi, pagka't sila'y iniibig, at sa halip na dadamayan mo ang iyong dugo at sampung buhay kung sila'y nakikitang inaapi ng iba. |
Gayundin naman, kung ang lahat ay mag-iibigan at magpapalagayang tunay na magkakapatid, mawawala ang lahat ng pag-aapihan ng nagbibigay ng madlang pasakit at di mabatang mga kapaitan.
Kung ang pag-ibig sa kapwa ay wala, nilulunod ng malabis na pagsasarili ang magagandang akala. Ipalalagay na may tapat na nais, at tatawaging marurunong ang mabuting magparaan upang magtamasa sa dagta ng iba, at ituturing na hangal yaong marunong dumamay sa kapighatiaan ay pagkaapi ng kanyang mga kapatid.
Maling mga isip at ligaw na loob ang manambitan sa mga hirap na tao sa inaakalang walang katapusan. Sukat ang matutong magmahal at manariwang muli ang puso ang wagas na pag-ibig sa kapwa, at ang tinatawag na bayan ng hinagpis ay matutulad sa tunay na paraiso.
Kung ang pag-ibig sa kapwa ay wala, nilulunod ng malabis na pagsasarili ang magagandang akala. Ipalalagay na may tapat na nais, at tatawaging marurunong ang mabuting magparaan upang magtamasa sa dagta ng iba, at ituturing na hangal yaong marunong dumamay sa kapighatiaan ay pagkaapi ng kanyang mga kapatid.
Maling mga isip at ligaw na loob ang manambitan sa mga hirap na tao sa inaakalang walang katapusan. Sukat ang matutong magmahal at manariwang muli ang puso ang wagas na pag-ibig sa kapwa, at ang tinatawag na bayan ng hinagpis ay matutulad sa tunay na paraiso.
